Jako że ostatnio widzę jakiś wysyp hejtu na Pana Lesia to stwierdziłem że trzeba by parę rzeczy naprostować. Zacznijmy od tego czym jest właściwie plan Balcerowicza?
Plan Balcerowicza to zestaw ustaw przyjętych w 89 roku, które zaczęły obowiązywać od 90 roku, między innymi wprowadzających podatek dla polskich przedsiębiorstw o wysokości 40%, wiążących oprocentowania kredytów z wysokością inflacji, likwidującyh gwarancje istnienia przedsiębiorstw państwowych ale też znoszących monopol państwa w handlu walutą i gwarantujących odprawy przy zwolnieniach.
Okej zacznijmy od początku :
1. Polska gospodarka była w ruinie w 89. Dług zagraniczny jaki Polska miała, i koszta obsługi tego długu rosły, w 1990 wynosiły 80% PKB. W perspektywie była sytuacja, gdzie koszta obsługi długu byłyby tak duże że przerosłyby wzrost PKB co oznaczałoby że polska wpadłaby w spiralę długu - rocznie więcej zwiększałoby się zadłużenie niż jesteśmy w stanie zapłacić, czyt. Permamentnie bylibyśmy na sznurze naszych kredytodawców. Potrzebne były radykalne cięcia budżetowe. Dzięki cięciom i zmianom wprowadzonym przez Balcerowicza dług względem PKB spadł do 40% w przeciągu 10 lat.
2. Usunięcie gwarancji istnienia przedsiębiorstw publicznych był słuszną rzeczą - gwarantowanie istnienia przedsiębiorstwa to paranoja. Owszem jeśli przedsiębiorstwo przynosi zyski to niech istnieje - ale jeśli przez dłuższy czas przynosi straty to czemu ludzie mają je sztucznie utrzymywać? Takie zachowanie prowadzi do takich patologii jakie dzisiaj mamy w górnictwie, gdzie utrzymujemy nierentowne z powodów technicznych kopalnie, a jednocześnie nie rozwijamy nowych które mogłyby być intratne - bo po co otwierać nowe kopalnie/szyby, skoro płacą nam i tak?
3. Wprowadzenie popiwku z którego były zwolnione przedsiębiorstwa zagraniczne miało trojaki powód:
A) miał ściągnąć do nas zachodni kapitał, bo potrzebowaliśmy wejścia pieniędzy w obcej walucie - bo wejście obcej waluty powodowało stabilizację inflacji, w przeciwieństwie do rozwoju firm polskich, gdzie w związku z gigantyczną inflacją polskie firmy zmuszone były notorycznie podwyższać płacę co tylko napędzało inflację jeszcze bardziej, tymczasem firmy zachodnie mogły oferować na tyle atrakcyjne wynagrodzenie że nie dochodziło do ciągłych podwyżek, a jednocześnie wprowadzały zagraniczną walutę która stabilizowała rynek.
B) Ograniczenie wzrostu płac w przedsiębiorstwach poprzez nacisk kosztowy, doprowadzenie do sytuacji kiedy przedsiębiorstwa nie miały pieniędzy na podwyżki, żeby zastopować wzrost płac napędzający inflację.
C) Firmy zagraniczne z dużym kapitałem miały bardzo duże zachęty do tworzenia miejsc pracy w polsce (niskie podatki, niskie koszta zatrudnienia, duża konkurencja na rynku pracy), co w efekcie powodowało stosunkowo szybki spadek bezrobocia - to jest akurat największa klęska planu Balcerowicza - bezrobocie powstałe w skutek upadku przedsiębiorstw zarówno państwowych jak i prywatnych okazało się o wiele większe niż zakładano, i tym samym nie stworzono wystarczająco wielu miejsc pracy, co doprowadziło do sytuacji gdzie w szczycie bezrobocie wyniosło 20%.
Podsumowując - plan Balcerowicza bł okrutny, i bolesny. Nie był doskonały - bo żaden plan wprowadzony w życie nie przebiega dokładnie tak jak autor sobie wymyślił. Ale był potrzebny - tak jak przy gangrenie nie przykrywa się nogi, nie pryska perfumami i mówi pacjentowi że będzie lepiej, tylko tnie, tak my byliśmy w sytuacji kiedy fizycznie nie dało się uratować naszej gospodarki "delikatnymi, nieodczuwalnymi" krokami.
