Pewnie większość z Was słyszała, że PKO BP i PZU kupiły część akcji Orlenu, tak by udział własności Skarbu Państwa wynosił 49,9%. W ten sposób rządzący mają kontrolę nad Orlenem, a jednocześnie nie są ograniczeni przepisami przeznaczonymi dla spółek Skarbu Państwa.

Najczęściej mówi się, że przyczyną takiej decyzji jest to, że gdyby doszło do przekroczenia poziomu 50%, Skarb Państwa musiałby ogłosić wezwanie na pozostałe papiery. W mojej ocenie przyczyna może być jeszcze jedna:  w ten sposób Orlenu nie obowiązuje Prawo zamówień publicznych, a więc i obowiązki z jej wynikające. Przykładowo zgodnie a Art. 222 ustawy:

Aktualnie Orlen nie musi tego robić i korzysta z tego. Osoba z ulicy nie może sprawdzić co Orlen kupuje/zleca, ile za to płaci ani jakie i czyje firmy wygrały. Mało tego – nie wiedzą tego nawet firmy które startują w takich przetargach. Orlen tak stworzył system, by firma startująca w przetargu miała jedynie informację: „wygrana/przegrana” i musi zaufać, że faktycznie jakaś bliżej nieokreślona konkurencja dała lepszą ofertę. Podobne procedury są aktualnie wprowadzane w PGNiG i Enerdze-Operator S.A. Dlaczego Orlen tak postępuje?