No Cześć dzidki. Byliśmy już w Omanie, Mauretanii i Liechtensteinie, kontynuujemy więc naszą wycieczkę po świecie tym razem azja i państwo o którym się nie mówi mimo, że ma fajną nazwę, Laos.

Laotańska Republika Ludowo-Demokratyczna a właściwie to Sathalanalat Paxathipatai Paxaxôn Lao, leży w Indochinach. Na północy Laos graniczy z Mjanmą i Chinami, na wschodzie z Wietnamem, na południu z Kambodżą, a na zachodzie z Tajlandią a jego stolica to Wientian (zdjęcie poniżej)

Tu najciekawsze jest pewne miejsce.
Jest krajem prawie w całości porośniętym lasem. Na północy kraju rozciągają się liczne wyżyny i góry. Najwyższym szczytem jest Phou Bia (2817 m n.p.m.). Na północnym wschodzie tereny wyżynne przechodzą w równinę 90% ludzkości, Równinę (XD ŚmIeŻn e) Dzbanów, czyli obszar bardzo żyznych ziem na których porozrzucane są wielkie kamienne urny pogrzebowe mogące mieć tysiące lat, datuje się je na coś pomiędzy VI wiekiem p.n.e. a IX wiekiem n.e, są dziełem prehistorycznego ludu z grupy językowej mon-khmer, którego kultura jest w dzisiejszych czasach zupełnie nieznana.
Według laotańskich opowieści i legend płaskowyż w zamierzchłej przeszłości zamieszkiwała rasa olbrzymów. Ich król imieniem Khun Cheung pokonał po długiej, krwawej, ale zwycięskiej bitwie swych nieprzyjaciół i kazał wykuć wielkie kamienne naczynia, w których warzono ryżowe whisky lao lao, którym celebrowano triumf, mimo różnicy czasu, miejsca i kultury niektóre rzeczy się nie zmieniają, gdyby to była ryżówka lechici albo Nowy obóż mieliby ugruntowanie historyczne XD.

Odkrycia dokonała Madeleine Colani, archeolog z École française d'Extrême Orient w latach trzydziestych XX wieku gdy znalazła jaskinię wypełnioną ludzkimi szczątkami oraz ich wersjami zip (w proszku)
Amerykańska bomba poważnie uszkodziła wspomnianą jaskinię, wykorzystywaną przez Pathet Lao jako punkt obronny

Pewnie zapytacie, "ależ Drogi kolego, czym był Pathet Lao?" Już śpieszę z wyjaśnieniem.
Byli to Laotańscy rewolucjoniści ukształtowany w latach 50 XX wieku. Najbardziej aktywny w wojnie domowej 1953-75.
Po kapitulacji Japonii tamtejszy monarcha Sisavang Vong mimo posiadania środków i możliwości nie był zainteresowany nepodległością, więc no cóż poparcie zdobyli komuniści jako szansa na niepodległość. W zasadzie już od 1945 toczyły się walki. Najpierw z Francuzami, którzy jednak byli zmuszeni się wycoać mimo pomocy monarchistów i Tajlandii, następnie z USA.
W związku z wycofaniem się Francuzów z Laosu po konferencji genewskiej, Amerykanie rozpoczęli usilne próby modernizacji armii królewskiej Laosu i szkolenie partyzantów Hmongów którzy mieli stać się główną siłą tajnej wojny prowadzonej przez USA przeciwko siłom Pathet Lao.
W 1959 roku doszło do ponownej interwencji Północnego Wietnamu w Laosie. Interwencja zakończyła się sukcesem wojsk wietnamskich i sojuszniczych wobec nich grup Pathet Lao które zdołały przejąć kontrolę nad sporymi północnymi obszarami państwa, szybki pucz Konga Le w króleswie Laosu, jeszcze bardziej zdestabilizował ich państwo i osłabił monarchistyczny Laos. Pomiędzy 1962 i 1971 rokiem USA dostarczyły władzom Laosu około 500 milionów USD pomocy wojskowej, nie licząc kosztów wyposażenia i wyszkolenia oddziałów paramilitarnych i nieregularnych mimo to celem puczu było wyrzucenie wpływów obcych z Laosu.
Tak czy inaczej Laos od grudnia 1975 do dziś jest aństwem socjalistycznym.

Wraając do Dzbanów, urny zostały w większości wykute ze skał osadowych, przeważnie z piaskowca, ale także z granitu, zlepieńców lub z wapienia koralowego. W kształcie są obłe lub okrągłe, a niektóre mają coś na kształt pokryw. Ważą do 13 ton, a ich wysokość waha się od jednego do trzech metrów.
Na płaskowyżu większość urn jest skupiona w grupach. Największa z nich, w pobliżu Phonsavan, jednak właśnie kastey z USA (bomby kasetowe) z tej wojny utrudniają archeologom prace nad Równiną Dzbanów

No cześć dzidki, po Omanie i Mauretanii czas na coś bardziej europejskiego.
Poznajcie więc i zacznijcie aplauz dla najpotężniejszego państwa europy, gwaranta bezpieczeństwa Szwajcarii Fürstentum Liechtenstein.
Liechtenstein leży sobie w górach między Austrią i Szwajcarią a ich dewiza to Für Gott, Fürst und Vaterland
(Dla Boga, Księcia i Ojczyzny).

Poza krótkim epizodem w Związku reńskim, Liechtenstien zawsze kumplowal się Austrią a po 1 wojnie ze Szwajcarią (Dzisiaj ich waluta jest frank szwajcarski).
Niepodległość uzyskali w 1866.
W 1921 Liechtenstein ustanowił konstytucje gdzie swój ustrój określił jako monarchia o demokratyczno-parlamentarnej formie.

Obecnie rządzi tan Jego Najjaśniejsza Wysokość książę Liechtensteinu, książę opawski i karniowski, hrabia Rietbergu, suweren Domu Liechtenstein Hans Adam von und zu Liechtenstein, co ciekawe jego mamełe miała takie dość polsko brzmiące nazwisko Wilczek (von Wilczek ród pochodzący ze Śląska). Jego następcą jest Alojzy, były żołnierz i finansista i to Alojzy ogarnia bieżące sprawy polityczne.

Władza prawodawcza należy do księcia i landtagu, liczącego 25 deputowanych i wybieranego co cztery lata w wyborach proporcjonalnych. Książę ma prawo absolutnego weta w stosunku do ustaw uchwalanych przez parlament.

Najważniejsze partie polityczne Liechtensteinu to aktualnie: Unia Patriotyczna (Vaterländische Union, VU), Postępowa Partia Obywatelska Liechtensteinu (Fortschrittliche Bürgerpartei in Liechtenstein, FBP) i Wolna Lista (Freie Liste).

Władza wykonawcza uzewnętrznia się w osobie premiera i rządu jako kolegium. Obecnie funkcję szefa egzekutywy sprawuje Adrian Hasler

Od 2003 książe Liechtensteinu ma obecnie największą władzę wśród
europejskich monarchów, jego interesy reprezentuje Szwajcaria.

Co do Szwajcarii, to na podstawie jej wieczystej neutralności, kazdy kto wypowie im wojne musi walczyć także z państwami, które sąsiadują ze Szwajcarią (to właśnie Liechtenstein odpędzał wszystkich agresorów, np 3 Rzeszę XD)

W Liechtensteinie nie funkcjonuje system stopni alarmowych na wypadek zagrożenia terrorystycznego.

Władze Liechtensteinu nie informują o znaczącym zagrożeniu przestępczością. Nie ma ograniczeń w podróżowaniu.

W związku z brakiem polskiej placówki, możliwość udzielenia bezpośredniej pomocy konsularnej obywatelom polskim może być ograniczona. Zgodnie z prawem UE, obywatele polscy przebywający w państwach trzecich (poza UE), w których nie ma polskiej placówki, uprawnieni są do pomocy dyplomatycznej i konsularnej państw członkowskich UE posiadających w danym kraju placówkę, na takich samych warunkach, na jakich państwa te pomagają swoim obywatelom.

Co do PKB per capita to tylko jakies marne 89 400 dolarów XD

Z innych ciekawych spraw. Jest tam sporo zamków, więc każdy zainteresowany średniowieczem już powinien rezerwować urlop.

Schellenberg położony na niewielkim wzgórzu posiada dwie ruiny średniowiecznych zamków i nieduże muzeum

Balzers posiada dobrze zachowany i udostępniony do zwiedzania średniowieczny zamek

Triesenberg położony na wzgórzu kilkaset metrów nad doliną Renu posiada zachowaną drewnianą zabudowę i muzeum poświęcone osadnikom z Wallis

I oczywiście zamek Vaduz w stolivy księstwa.

Podaje link do książęcej strony turystycznej https://tourismus.li/en/

Nudziło mi się więc postanowiłem przybliżyć wam systemy ciekawych państw.

Oman 4 milionowe państewko leżące sobie nad zatoką (kto by się spodziewał) omańską na półwyspie arabskim.
Sąsiaduje ze Zjednoczonymi ekiratami, Arabia Saudyjską i Jemenem.

Tereny te zasiedlone były już 4000 lat temu, przed islamizacją Oman był rozbity waśniami między różnymi plemionami, ale w sumie wyszło im to na dobre, co wyjaśnię wkrótce.

Byli sobie wesołą teokracją, która przyjeła doktrynę Ibadyzmu.
Ibadytyzm to odłam charydżyzmu, został założony przez pana swojsko nazywającego się Abdullah ibn Ibad at Tamimi to w zasadzie po prostu bardziej tolerancyjny islam, ich nastawienie do innowierców jest bliższe chrześcijaństwu, no przynajmniej odrzucają wersety koranu mówiące o niewoleniu, mordowaniu, gwałceniu itd innowierców, spoko ziomeczki. Nie uznają rozróżnienia między wiarą a czynami, twierdząc, iż osoba popełniająca ciężki grzech staje się niewiernym.
W 1507 Portugalczycy założyli Maskat ichnią stolicę, potem dostali się do strefy wpływów Wielkiej Brytanii, która w 1951 potwierdziła jego niepodległość. 1962-76 tłukli się z lewicową partyzantką

Jeśli chodzi o gospodarkę to no cóż ROPA, a ich pkb per capita jest większe od takiej choćby Francji, UK, Japonii czy też Korei poludniowej.

Najciekawszy jest jednak ich ustrój panie i panowie oto demokratyczna monarchia absolutna.
Od zamachu stanu w 1970 rządził tam przyjaźnie wyglądający starszy pan Kabus ibn Sa’id, dzisiaj rządzi również sympatyczny starszy pan, kuzyn Kabusa, Hajsam ibn Tarik Al Sa’id i jest on sułtanem i premierem.
Jego władza jest w zasadzie absolutna de facto nie ma tam kontytucji (zastępuje ją dekret królewski nr 101/96 z 1996 roku nadający podstawowe prawa i wolności wprowadza niezależne sądy oraz zakazuje łączenia pracy w administracji oraz biznesie). Panuje tam wesołe prawo szariatu.
Przez wspominane rozbicie Omanu na wiele plemion wykształciła się tam tzw "szura"-konsultacje zasięganie opinii, ze względu na dawną dużą rolę przywódców plemion madżlis (rady plemienne i wojskowe) oraz egalitarny charakter ibadytyzmu jest to silna tradycja więc nawet skąd inąd dość inteligentny sułtan były oficer brytyjskiej armii przed decyzją, nawet jeśli się na tym zna przejdzie się po doradcach, zapyta przedstawiciela ONZ, ambasadora Pmanu w USA, wojskowych, zapyta o zdanie parlament (który w naszym rozumieniu parlamentem nie jest) pogada sobie o tym z nimi czasem roześle jakąś ankietę do ludzi albo nie obligacyjne referendum i dopiero podejmuje decyzje
Rząd jak to w monarchii absolutnej jest mianowany przez monarchę jest tam tez ambasador Omanu w USA i ziomek z ONZ.

Parlament a raczej Rada konsultacyjna Madżlis asz-Szura
Obie izby mają 167 członków (razem) wcześniejszy sułtam poprosił starszych wiosek, intelektualistów, szejków, aby nie byli świniami i delegowali tam reprezentantów o jak najlepszych kompetencjach i (przydałoby się polskim politykom) umiejących jasno wyrażać swoje myśli, by wspólnie rozwijać system.
Parlament posiada ograniczone możliwości prawodawcze i legislacyjne to jest może zaproponować sułtanowi jakąś ustawę, wtedy sułtan w zgodzie z tradycją pogada o tym z radą i rządem, pomyśli i podejmie decyzję.
Rada to organ doradczy.
Ma dwie izby Rada Konsultacyjna z wybor0ów bezpośrednich i Rada Państwa mianowana przez sułtana-premiera.

Według art. 58 Prawa podstawowego członkowie izby wyższej rekrutują się przede wszystkim z byłych urzędników administracji wyższej (ministrów, ambasadorów itp.), byłych sędziów, emerytowanych wyższych oficerów, wybitnych przedstawicieli świata nauki, sztuki i biznesu; sułtan ma jednak prawo mianować dowolną osobę członkiem rady, pod warunkiem, że jest to obywatel Omanu, powyżej lat 40, nigdy nie karany, nie będący członkiem sił wojskowych lub bezpieczeństwa, nieubezwłasnowolniony i zdrowy psychicznie.

No i oto Oman w skrócie a przynajmniej to co jest w nim najciekawsze.

Na Pandemie Koronawirusa też się nada :v